Gelir Vergisi Kanunu’na İlişkin 2023 Yılında Uygulanacak Had ve Tutarlar Belirlenmiştir
30.12.2022 tarih ve 32059 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 323 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile Gelir Vergisi Kanununun 9/10, 21, 23/8, 23/10, 31, 40/1, 40/7, 47, 48, 68, mükerrer 80, 82, 86, 103 ve mükerrer 121 inci maddelerinde yer alan ve yeniden değerleme oranında artırılan maktu had ve tutarlar, basit usule tabi mükelleflerde toplu belge düzenleme uygulaması ile 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen bir kısım menkul kıymetlerden 2022 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulamasına ilişkin hususlar açıklanmıştır.
Söz konusu had ve tutarlara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır:
1) 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2023 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde uygulanmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir:
| 70.000 TL’ye kadar | 15% |
| 150.000 TL’nin 70.000 TL’si için 10.500 TL, fazlası | 20% |
| 370.000 TL’nin 150.000 TL’si için 26.500 TL (ücret gelirlerinde 550.000 TL’nin 150.000 TL’si için 26.500 TL), fazlası | 27% |
| 1.900.000 TL’nin 370.000 TL’si için 85.900 TL, (ücret gelirlerinde 1.900.000 TL’nin 550.000 TL’si için 134.500 TL), fazlası | 35% |
| 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 621.400 TL, (ücret gelirlerinde 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 607.000 TL), fazlası | 40% |
2) Oturdukları evlerde imal ettikleri ürünleri internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar için uygulanmakta olan esnaf muaflığı haddi 320.000,00-TL’den 700.000,00-TL’ye yükseltilmiştir.
3)Mesken kira geliri istisnası 9.500,00-TL’den 21.000,00-TL’ye yükseltilmiştir.
4) İşverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 51,00-TL’den 110,00-TL’ye yükseltilmiştir.
5) Hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler tarafından yapılan taşıma giderlerine ilişkin istisna tutarı 25,50-TL’den 56,00-TL’ye yükseltimiştir.
6) Kanun’un 31 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan engellilik indirimi tutarları;
– Birinci derece engelliler için 4.400 TL,
– İkinci derece engelliler için 2.600 TL,
– Üçüncü derece engelliler için 1.100 TL
olarak belirlenmiştir.
7) Kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin gider gösterilebilecek aylık kira bedeli tutarı 8.000,00-TL’den 17.000,00-TL’ye yükseltilmiştir.
8) Binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının gider gösterilebilecek toplam tutarı 200.000,00-TL’den 440.000,00-TL’ye yükseltilmiştir.
9) Binek otomobillerin iktisabında amortisman olarak indirim konusu yapılabilecek tutar; özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç 500.000,00-TL, vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde ise 950.000,00-TL olarak tespit edilmiştir.
10) Basit usule tabi olmanın şartlarından olan kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde 35.000,00-TL, diğer yerlerde 22.000,00-TL olarak tespit edilmiştir.
11) Basit usule tabi olmanın özel şartlarına ilişkin 48’inci maddede yer alan hadler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
– (1) numaralı bent için 440.000,00-TL ve 700.000,00-TL,
– (2) numaralı bent için 220.000,00-TL,
– (3) numaralı bent için 440.000,00-TL.
12) Değer atış kazançlarına ilişkin istisna tutarı 25.000,00-TL’den 55.000,00-TL’ye yükseltilmiştir.
13) Arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı 58.000,00-TL’den 129.000,00-TL’ye yükseltilmiştir.
14) 86’ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (d) alt bendinde yer alan tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı 3.800,00-TL’den 8.400,00- TL’ye yükseltilmiştir.
15) Vergiye uyumlu mükellef indirimine ilişkin yararlanılabilecek yıllık azami indirim tutarı 2.000.000,00-TL’den 4.400.000,00-TL’ye yükseltilmiştir.
16) Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
| Emtianın Cinsi | Büyükşehir Belediye Sınırları Dışında Kalan Yerlerde | Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Kalan Yerlerde | ||
|---|---|---|---|---|
| Yıllık Alım Ölçüsü (TL) | Yıllık Satış Ölçüsü (TL) | Yıllık Alım Ölçüsü (TL) | Yıllık Satış Ölçüsü (TL) | |
| Değerli Kağıt | 750.000 | 840.000 | 900.000 | 1.090.000 |
| Şeker-Çay | 550.000 | 750.000 | 700.000 | 890.000 |
| Milli Piy. Bil., Hemen Kazan, Süper Toto vb. | 550.000 | 750.000 | 700.000 | 890.000 |
| İçki (Bira ve Şarap Hariç) -İspirto-Sigara-Tütün | 550.000 | 750.000 | 700.000 | 890.000 |
| Akaryakıt ( LPG hariç ) | 840.000 | 890.000 | 1.090.000 | 1.270.000 |
Anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2023 takvim yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için alış, satış veya hasılatlarının 31.12.2022 tarihi itibarıyla yukarıda belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.
17) Basit usule tabi mükelleflerle ilgili 6.12.1998 tarihli ve 23545 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:215) ile getirilen, belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlenmesine ilişkin uygulamanın, 31.12.2023 tarihine kadar devam etmesi uygun görülmüştür.
18) 2022 takvim yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulaması:
Kanunun 76 ncı maddesinin 5281 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılan ikinci fıkrasında, 193 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5), (6), (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarına (döviz cinsinden açılan hesaplara ödenen faiz ve kâr payları, dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler hariç) fıkrada belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak kısmın, bu iratların beyanı sırasında indirim olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.
Kanunun indirim oranı uygulamasına yönelik 76 ncı maddesinin ikinci fıkrası 1/1/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere 5281 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmakla birlikte, anılan Kanunun geçici 67 nci maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmü gereğince 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler esas alınacağından, indirim oranı uygulaması bahsi geçen menkul kıymet gelirleri için devam etmektedir.
İndirim oranı; 213 sayılı Kanuna göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit edilmekte olup 213 sayılı Kanun hükümlerine göre 2022 yılı için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranı % 122,93’tür. Bu dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise % 18,14’tür. Buna göre, 2022 yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının beyanında uygulanacak indirim oranı (%122,93 / %18,14=)% 677,67 olmaktadır.
Bu oranlar dikkate alındığında, 2022 yılı gelirlerine uygulanacak indirim oranı birden büyük çıkmaktadır.
Bu kapsamda, 2022 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve 193 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranının birden büyük olması dolayısıyla beyan edilmeyecektir.
Dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının ve ticari işletmelere dahil kazanç ve iratların beyanında indirim oranı uygulanmamaktadır.
193 sayılı Kanunun geçici 67 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, anılan Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları 1/1/2006 tarihinden itibaren nihai olarak tevkifat yoluyla vergilendirilmekte olup bu gelirlerin beyanı ve bu gelirlere indirim oranı uygulanması söz konusu değildir.
İlgili Tebliğe buradan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
BİLGENER