7524 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler
7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 02.08.2024 tarih ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Söz konusu Kanun ile getirilen Kurumlar Vergisi Kanununa ilişkin düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir:
1. Yatırım Fon ve Ortaklıklarının Kazançlarının Kurumlar Vergisinden İstisna Tutulması, Taşınmazlardan Elde Ettikleri Kazançların En Az %50’sinin Kar Payı Olarak Dağıtılması Şartına Bağlandı.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-d maddesinde, Türkiye’de kurulu yatırım fon ve ortaklıklarının kazançları kurumlar vergisinden istisna tutulmuştur.
7524 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile bu istisnadan faydalanılabilmesi fon ve ortaklıkların (emeklilik yatırım fonları hariç) sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançların en az %50’sinin, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar kâr payı olarak dağıtılması şartına bağlanmıştır. Bu kazançların belirtilen orana kadar dağıtılmaması durumunda istisnadan tümüyle yararlanılamayacaktır.
İstisnanın uygulanması için yalnızca taşınmazlardan elde edilen kazancın dağıtılması gerekli ve yeterli olup diğer kazançların dağıtılması şartı yoktur.
Diğer taraftan, Kanunun 5/1-a maddesinde iştirak kazançları istisnası düzenlenmiştir. Buna göre girişim sermayesi hariç diğer fon ve ortaklıklardan elde edilen kazançlara ilişkin kurumlar vergisi istisnası uygulanmamaktadır. Getirilen düzenleme ile yukarıda belirtilen dağıtım şartını yerine getirmeyerek istisnadan yararlanma hakkını yitiren fon ve ortaklıklardan kar payı elde eden kurumlar vergisi mükellefleri de iştirak kazançları istisnasından yararlanabileceklerdir.
Yürürlük: 1.1.2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 02.08.2024
2. Yerel Asgari Kurumlar Vergisi 2025 Hesap Dönemi Kazançlarına Uygulanmak Üzere Yürürlüğe Girdi.
7524 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununa 32/C maddesi eklenmiştir.
Bu madde kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kazancın %10’undan az olamayacağını düzenlemektedir.
Buna göre hesap dönemi sonundaki ticari bilanço kârına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarın %10’u asgari kurumlar vergisi olarak hesaplanacaktır.
Ancak asgari kurumlar vergisi hesaplanırken aşağıda yer alan indirim ve istisnaların düşülmesine müsaade edilecektir. Söz konusu indirim ve istisnalar aşağıda sıralanmıştır:
- İştirak kazançları istisnası,
- Emisyon primi,
- Risturn istisnası,
- Finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan sat geri kirala işlemlerinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna,
- 16/12/1999 tarihli ve 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamındaki istisna kazançlar,
- 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında vergiden istisna edilen kazançlar,
- Girişim sermayesi fonu indirimi,
- Korumalı işyeri indirimi,
- Ar-Ge ve tasarım indirimleri,
- Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde sağlanan kazanç istisnası
Yukarıda belirtilen istisna ve indirimlerin uygulanmasından sonra hesaplanan asgari %10 kurumlar vergisinden;
- Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumlara uygulanan iki puan indirim tutarı,
- İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına uygulanan beş puan indirim tutarı,
- Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanan bir puan indirim nedeniyle alınmayan vergi ile
- Maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınan teşvik belgeleri kapsamındaki yatırıma katkı tutarları ile sınırlı olmak üzere, mükelleflerin kendi beyannameleri üzerinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi hükmüne istinaden indirimli kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle ödemedikleri kurumlar vergisi
indirilebilecektir.
Böylece halka açılan şirketler ile imalatçı, ihracatçı ve yatırım teşvik belgesi sahibi firmalara sağlanan avantajların korunması amaçlanmaktadır.
Asgari kurumlar vergisi geçici vergi dönemleri için de uygulanır.
İlk defa faaliyete başlayan kurumlar hakkında faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca asgari kurumlar vergisi uygulanmayacaktır.
Yürürlük: 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere 02.08.2024
3. Yap İşlet Devret ve Kamu Özel İşbirliği Çerçevesinde Yürütülen Projelerde Faaliyette Bulunan Kurumlardan Alınacak Vergi %30’a Yükseltildi.
7424 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 32’nci maddesinde yapılan değişiklikle 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilen projeler ile 6428 sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümlerine göre kamu özel iş birliği modeli çerçevesinde yürütülen projelerde sözleşmenin tarafı olarak faaliyette bulunan şirketlerin kurumlar vergisi oranı %30’a çıkarılmıştır.
Yürürlük: 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere 02.08.2024
4. Kurumlar Vergisi Mükellefi Olan Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcılarının Yapacakları Ödemeler Tevkifat Kapsamına Alındı. Ayrıca Cumhurbaşkanına Tevkifat Yapılacak Sektör ve Faaliyet Konularının Belirlenmesine ilişkin Yetki Verildi.
6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da
- Aracı hizmet sağlayıcı: Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişiler,
- Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı: Elektronik ticaret pazar yerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcı
şeklinde tamımlanmıştır.
7524 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 15 ve 30’uncu maddelerinde yapılan değişiklikle hizmet sağlayıcıların yapacakları ödemeler üzerinden tevkifat yapmalarına ilişkin yükümlülük getirilmiştir.
Bunun yanında Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler veya faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik yapılan ödemelerden tevkifat yapılabilmesine yönelik düzenleme de maddeye eklenmiştir.
Yürürlük: 01.01.2025
5. Küresel Asgari Kurumlar Vergisi Yürürlüğe Girdi.
7524 sayılı Kanunla OECD Model Kuralları dikkate alınarak dünya genelinde elde ettikleri yıllık konsolide hasılatı 750 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşan çok uluslu işletmelere asgari kurumlar vergisi uygulaması getirilmektedir.
Buna göre bu oranın altında vergi hesaplayan söz konusu şirketlerden tamamlayıcı ek vergi alınacaktır.
Nihai ana işletmenin bulunduğu ülkede de bu vergi alınmazsa bu defa o grubun faaliyet gösterdiği üçüncü ülkeler tarafından alınabilecektir.
Düzenlemenin detaylarına ilişkin bilgilere ileriki sirkülerlerimizde yer verilecektir.
Yürürlük: 2024 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kuramların ise 2024 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere 02.08.2024
İlgili Kanuna buradan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
BİLGENER