Yeni Torba Yasa Teklifinde Yer Alan Vergi ile ilgili Düzenlemeler
5 Temmuz 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan 6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıplann Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinde, ilave vergi yükümlülükleri getiren düzenlemeler yer almaktadır.
Söz konusu Kanun Teklifiyle getirilmesi öngörülen düzenlemelere ilişkin özet bilgiler teklif metni ve gerekçeler dikkate alınarak aşağıdaki şekilde özetlenmiştir:
1. Kurumlar Vergisi Oranının Değiştirilmesi
Kanun teklifi ile kurumlar vergisi oranı %25 olarak belirlenmektedir.
Söz konusu oranın; bankalar, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları için %30 şeklinde uygulanması öngörülmektedir.
2. Taşınmaz Satışlarında Uygulanan KDV İstisnası ile Kurumlar Vergisi İstisnasının Kaldırılması Öngörülmektedir.
KDVK’ın 17/4-r maddesi uyarınca kurumların aktifinde iki yıl süreyle bulunan taşınmaz satışlarında uygulanan KDV istisnası kaldırılmaktadır. Ancak teklif edilen Kanunun yürürlük tarihinden önce aktife alınmış taşınmazlar için istisna uygulaması devam edecektir.
Diğer taraftan mezkur Teklifle kurumların iki tam yıl aktiflerinde yer alan taşınmazlar için %50 oranında uygulanmakta olan taşınmaz satış kazancı istisnası da kaldırılmaktadır. Ancak maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce aktife alınmış taşınmazlar için istisna uygulanmaya devam edilecektir. Şu kadar ki, bu taşınmazlar için istisna, %25 oranında uygulanacaktır.
3. Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)
Teklif metninin 1’inci maddesine göre, Kanunun yayımlandığı tarihte ilgili sicilde kayıt ve tescilli bulunan taşıtlar ile bu Kanunun yayımı tarihinden 31/12/2023 tarihine kadar ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlar bir defaya mahsus olmak üzere, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen motorlu taşıtlar vergisi tutarı kadar ek motorlu taşıtlar vergisine tâbi tutulacaktır.
Kanunun yayım tarihinden sonra ilk defa kayıt ve tescil edilecek taşıtlar için 197
sayılı MTV Kanunu’nun 9/6’ıncı maddesi gereğince ikinci altı aylık dönem için tahakkuk edecek vergi kadar ek motorlu taşıtlar vergisi ödenecektir.
Ek motorlu taşıtlar vergisinden 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; deprem tarihi itibarıyla kayıt ve tescilli olan taşıtlar, deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ait taşıtlar, depremlerde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ait taşıtlar müstesnadır.
Kanunun yayımlandığı tarihte ilgili sicillere kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıtlar vergisi, birinci taksiti bu Kanunun yayımlandığı ayı izleyen ayın sonuna kadar, ikinci taksiti 2023 yılının Kasım ayı sonuna kadar olmak üzere iki eşit taksitte bu Kanunun yayımı tarihi ila 31/12/2023 tarihleri arasında ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıtlar vergisi ise bu taşıtların motorlu taşıtlar vergisi ile birlikte peşin olarak ödenir.
4. 1 Puanlık Kurumlar Vergisi İndirimi
İhracatın teşvik edilmesi amacıyla ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına 1 puan indirimli olarak uygulanmakta olan kurumlar vergisi oranının, 5 puan indirimli olarak uygulanması öngörülmektedir. İmalattan elde edilen kazançlar için uygulanmakta olan indirim için herhangi bir artış öngörülmemiştir.
5. Özel Tüketim Vergisi Artışlarına Yönelik Düzenleme
Kanun Teklifinin 6’ncı maddesi ile ÖTV Kanununun 12’nci maddesine eklenmesi öngörülen 5’inci fıkraya göre (I) sayılı listede yer alan maktu vergi tutarları veya Cumhurbaşkanınca bunlara ilişkin belirlenen en son maktu vergi tutarları, ocak ve temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiş sayılacaktır.
Bu suretle spesifik bir vergi olan ÖTV’nin, fiyat artışlarının yüksek seyrettiği dönemlerde fiyat hareketlerini izlemede yetersiz kalması, fiyat değişimlerinde nispi ağırlığını koruyamaması gibi nedenlerden kaynaklanan Hazine gelirlerindeki azalışın önlenmesi amaçlanmaktadır.
Diğer taraftan Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) ve (III) sayılı listelerde yer alan malların, oluşabilecek fiyat dalgalanmalarına uygun şekilde vergilenmesi ve günün sosyal, ekonomik ve mali ihtiyaçlarına göre hızlı ve esnek karar alınabilmesi için mezkûr Kanunla Cumhurbaşkanına tanınan yetki değiştirilmektedir.
6. Girişim Sermayesi Hariç, Diğer Yatırım Fonlarından Elde Edilen Kazançlara Yönelik İstisnanın Kaldırılması
Kanun Teklifi ile kurumların, girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisnanın kaldırılması öngörülmektedir.
Bu düzenleme ile 7351 sayılı Kanunla 2022 hesap döneminden itibaren uygulanmak üzere getirilmiş olan yatırım fonlarından elde edilen kazançlara yönelik istisna, ilga edilmektedir.
Ancak düzenleme, Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren iktisap edilen yatırım fonu katılma payları için uygulanacaktır.
7. Taşınmazların Kısmi Bölünme Kapsamından Çıkartılması
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamında; taşınmazlar, iştirak hisseleri ile üretim ve hizmet işletmeleri belirli şartlar dahilinde kısmi bölünme işlemine konu edilebilmektedir. Düzenleme taşınmazların, kısmi bölünme kapsamından çıkartılması öngörülmektedir.
Saygılarımızla,
BİLGENER