2023 Yılında Kullanılacak Defterler ve Tasdik Zorunluluğu Hakkında
Vergi Usul Kanunu’nun 220 ve 221’inci maddeleri ile 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 64’üncü maddesi hükümleri uyarınca, hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin, 2023 yılında fiziki ortamda kullanacakları tasdike tabi defterlerini 31.12.2022 tarihine kadar tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği’nde değişiklik yapan 3 Sıra Nolu Elektronik Defter Genel Tebliği ve 509 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile;
- e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler, fatura uygulamasına geçiş süresi içinde (e-Fatura uygulamasına yıl içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bakımından izleyen yılın başından itibaren),
- 2021 yılında brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 4 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 01.07.2022 tarihinden itibaren e-Fatura ve e-arşiv fatura uygulamasına geçmek zorunda olduklarından 01.01.2023 tarihinden itibaren,
- Türk Ticaret Kanunu’nun 397’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren,
- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı liste kapsamındaki mallar nedeniyle 2022 yılında zorunlu olarak e-Fatura uygulamasına geçmiş olanlar,
- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı liste kapsamındaki malların imal, inşa veya ithali nedeniyle zorunlu olarak 2022 yılında e-Fatura uygulamasına geçmiş olanlar,
- Aracı hizmet sağlayıcılığı, internet reklamcılığı hizmet aracılığı ile internet ortamında ilan yayıncılığı faaliyetinde bulunan mükelleflerden 2022 yılında zorunlu olarak e-Fatura uygulamasına geçmiş olanlar,
- 2022 Yılı içinde 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler,
- Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sağlayıcıları ile medikal malzeme ve ilaç, etken madde temin etmeleri nedeniyle 2022 yılında e-Fatura uygulamasına zorunlu olarak dahil olan mükellefler (Hastane, Tıp merkezleri, Dal merkezleri, Diyaliz merkezleri, Sağlık Bakanlığından ruhsatlı diğer özelleşmiş tedavi merkezleri, Tanı, tetkik ve görüntüleme merkezleri, Laboratuvarlar, Eczaneler, Tıbbi cihaz ve malzeme tedarikçileri, Optisyenlik müesseseleri, İşitme merkezi, Kaplıcalar, Ecza depoları, Beşeri tıbbi ürün sunan ve/veya üreten özel hukuk tüzel kişileri ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubeleri)
- e-Defter uygulamasına geçiş yapma zorunluluğu olan mükellefler; tam bölünme, birleşme ya da nev’i değişikliğine gitmeleri durumunda devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya nev’i değişikliği neticesinde ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler,
- e-Fatura uygulamasına 2022 yılında zorunlu olarak geçmiş olan tüm mükellefler,
2023 yılı yevmiye ve kebir defterlerini e-Defter olarak tutmak zorundadırlar.
E-defter kapsamında olan mükelleflerin Yevmiye ve Defteri Kebir dışında kullanacakları defterleri kâğıt ortamında tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
1) Tutulacak Ticari Defterler
Vergi Usul Kanunu’nun defter tutma yükümlülüğüne ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6102 sayılı Kanun’un 64’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasına göre tutulacak ticari defterler, şirketler nezdinde aşağıda belirtilmiştir.
a) Anonim Şirketler
- Yevmiye Defteri
- Envanter Defteri
- Defteri Kebir
- Damga Vergisi Defteri
- Pay Defteri
- Yönetim Kurulu Karar Defteri
- Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
b) Limited Şirketler
- Yevmiye Defteri
- Envanter Defteri
- Defteri Kebir
- Pay Defteri
- Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
c) Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler
- Yevmiye Defteri
- Envanter Defteri
- Defteri Kebir
- Pay Defteri
- Yönetim Kurulu Karar
- Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
d) Kollektif ve Komandit Şirketler
- Yevmiye Defteri
- Envanter Defteri
- Defteri Kebir
- Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
2) Ticari Defterlerin Tasdik Zamanı
Vergi Usul Kanunu’nun 221’inci ve Türk Ticaret Kanunu’nun 64’üncü maddelerine göre;
- Öteden beri işe devam etmekte olan mükellefler için defterin kullanılacağı yıldan önceki yılın son ayında,
- Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,
- Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce, vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,
- Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanların bunları kullanmaya başlamadan önce,
- Anonim Şirketler, Limited Şirketler, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler ve Kooperatiflerin ilk kuruluşunda kullanmak zorunda oldukları defterlerinin tamamı ticaret sicilince,
tasdik ettirilmesi gerekmektedir.
3) Ticari Defterlerin Açılış ve Kapanış Onayı
a) Açılış Onayı ve Zamanı
6102 sayılı Kanun’un defter tutma yükümlülüğüne ilişkin 64’üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince, tacirler tarafından fiziki ortamda tutulan,
- Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterinin açılış onayları kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce,
- Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar (hesap dönemi takvim yılı olanlar için Aralık ayı içinde)
notere yaptırılacaktır.
- Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ile yönetim kurulu karar defterinin açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması gerekmektedir.
- Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen hesap dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilecektir.
b) Kapanış Onayı ve Zamanı
6102 sayılı Kanun’da ticari defterlerden sadece yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri kapanış onayına tabi tutulmuş olup, envanter defteri ise bu zorunluluğun dışında tutulmuştur. Buna göre,
- Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar (30.06.2023),
- Yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar (31.01.2023) notere yaptırılacaktır.
4) Cezai Müeyyide
6102 sayılı Kanun’un “Suçlar ve Cezalar” başlıklı 562’nci maddesi gereğince, aynı Kanun’un 64’üncü maddesinin birinci fıkrasındaki defter tutma zorunluluğunu yerine getirmeyenler ile aynı maddenin üçüncü fıkrasındaki açılış ve kapanış onaylarını yaptırmayanlara, 2023 yılı için 31.100 TL idari para cezası uygulanacaktır.
İlgili Tebliğ’e buradan ulaşabilirsiniz.
509 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine buradan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
BİLGENER