İhracat Bedellerinin %25’inin Merkez Bankasına Satılması Hakkında
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2018-32/48) gereğince, Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin Tebliğ’de belirtilen istisnalar dışında fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi zorunludur.
Bu uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından çıkarılan 16/01/2020 tarihli İhracat Genelgesi’nde yer almaktadır.
Mezkur Genelge’ye eklenen Ek 1’nci madde ile İhracat Bedeli Kabul Belgesine (İBKB) veya Döviz Alım Belgesine (DAB) bağlanan ihracat bedellerinin %25’inin ilgili belgeyi düzenleyen banka aracılığıyla Merkez Bankasına satılma zorunluluğu getirilmiştir.
Söz konusu maddenin uygulamasına ilişkin TCMB tarafından “İhracat Genelgesinin Ek 1’inci Maddesi Kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı” yayınlanmıştır. Söz konusu talimata göre;
- ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizler bu Uygulama Talimatı kapsamındadır.
- İBKB veya DAB’a bağlanan ihracat bedeli dövizin %25’i, İBKB veya DAB’ın düzenlendiği tarihteki işlem kuru üzerinden Merkez Bankasına satılmak üzere İBKB veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılacaktır.
- Banka nezdinde Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini hesaplar açılacak ve bankanın bu Uygulama Talimatı kapsamında satın aldığı dövizler saat 17:00’ye kadar Merkez Bankasına bildirilip toplu bir şekilde söz konusu hesaplara aktarılacaktır.
- Banka tarafından Merkez Bankasının hesabına aktarılan dövizler, Merkez Bankasınca işlem kuru üzerinden satın alınacaktır.
Diğer taraftan, İhracat Genelgesi ve 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2018-32/48) düzenlemelerine göre hizmet ihracatı, mikro ihracat ve transit ticarete ilişkin bedeller bu uygulamanın dışındadır. Dolayısıyla bu bedeller için İBKB düzenlenmesi ve TCMB’ye satış yapılması söz konusu değildir.
Bunun yanında, İhracat Genelgesi’nin (2) numaralı ekinde sıralanan ülkelere yapılan ihracat sebebiyle elde edilen dövizler için İBKB düzenlenmesi ve dolayısıyla TCMB’ye satış yapılması gerekmemektedir.
Uygulama talimatının tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından çıkarılan İhracat Genelgesine de buradan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
BİLGENER