Çalışanlara Ayni Yardım Verilmesinin Vergi ve SGK Kanunları Açısından Değerlendirilmesi

Çalışanlara Ayni Yardım Verilmesinin Vergi ve SGK Kanunları Açısından Değerlendirilmesi

Ayni yardım, personele para dışında verilen mal ve hizmetlerdir.  Ramazan ayında dağıtılan erzak kolileri de ayni yardımlar içerisinde yer almaktadır. İşveren tarafından personele yapılan ayni ödemeler, Gelir Vergisi Kanunu’nda (GVK) muafiyet ya da istisna olarak belirtilmemiş ise vergilendirilmesi gerekmektedir. İşletmeler tarafından personele verilen Ramazan yardımları, ayni ücret olarak kabul edilir ve brüt tutarı üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır.

GVK. 61. Maddeye göre ücret; işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin tanımından da anlaşılacağı üzere “ayın”  şeklinde yapılan ödemelerde ücret olarak belirtilmiştir. Dolayısıyla işletme tarafından verilen Ramazan yardımları, personele sağlanan bir menfaat olması nedeniyle ücret olarak değerlendirilmesi ve brüt tutarı üzerinden gelir vergisi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.

Damga Vergisi Kanunu’na göre maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, gibi ödemeler damga vergisine tabidir. Ücret ödemeleri ister para, ister ayın olarak ödensin, her iki durumda da damga vergisi uygulanacaktır. Dolayısıyla çalışanlara verilen Ramazan yardımlarının brüt tutarı üzerinden binde 7,59 oranında damga vergisi hesaplanmalıdır.

KDV Kanunu 3/a maddesine göre; Vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesi, vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi adlarla verilmesi teslim sayılan hallerdir. Bu nedenle Ramazan yardımları, KDV yönünden teslim sayılan hal kabul edilir ve KDV’ye tabidir. Ramazan yardımlarını konu alan mallar önceden alınmış,  işletmenin kayıtlarına girmiş ve KDV’si indirim konusu yapılmışsa, bu malların Ramazan yardımı adı altında çalışana teslim edildiği ayda, KDV beyannamesi üzerinde ”Daha Önce İndirim Konusu Yapılan KDV’nin İlavesi” satırında gösterilerek beyan edilmesi gerekmektedir.

5510 sayılı SGK kanununun 80/b maddesine göre ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz. Buna göre, işletmeler tarafından personele ayni yardım niteliğinde verilen Ramazan paketleri sigorta primi kesintisine tabi değildir.

ÖRNEK: A LTD.ŞTİ. ramazan ayında personeline dağıtmak amacıyla KDV hariç 10.000 TL bedel ile ramazan paketi satın almıştır (KDV Oranı %20). İşletme daha sonra bu ramazan paketlerini personeline dağıtmıştır.

Bu işleme ait vergisel durum ve muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır:

Satın Alınan Ramazan Paketlerinin Kayıtlara Alınması:

Ramazan Yardım Paketlerinin Ücret Olarak Kayıtlara Alınması:

Ramazan Paketlerinin Personele Dağıtılması:

Saygılarımızla,

BİLGENER