Girişimcilik her çağda rağbet gören bir kavramdı, ancak günümüze baktığımızda yenidünya düzeninde yeni bir iş kurmak ve kendi işinin sahibi olmak artık çok daha cazip. Özellikle Z Kuşağı’nın iş hayatında kendini göstermesi ve farklı bakış açılarını bu alana kazandırmasıyla birlikte her gün her alanda yüzlerce şirket kurulur hale gelmiş durumda.
Kendi işini yapmak isteyen ancak yolun henüz çok başında olan girişimciler için ise akıllarında tek bir soru söz konusu: şahsi mükellefiyeti mi tercih etmeliyim yoksa şirket mi kurmalıyım?
Türk Ticaret Kanunu’na göre Türkiye’de kurabileceğiniz ticari şirket türleri:
- Anonim şirket
- Limited şirket
- Kollektif şirket
- Komandit şirket
- Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
Kollektif ve komandit şirketler, şahıs şirketleri türüdür; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ise sermaye şirketleridir.
Türk Ticaret Kanunu’na göre birden fazla şirket türü olmasına rağmen şahsi mükellefiyetin yanı sıra anonim şirketler ve limited şirketler Türkiye’de en yaygın olan şirket türleridir.
Şahsi Mükellefiyet Nedir?
Şahsi mükellefiyet, vergi dairesine bir dilekçe vererek yürütmüş olduğunuz işten elde ettiğiniz gelir üzerinden Gelir Vergisi mükellefiyeti olmak anlamına gelmektedir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği tüm kazançların tutarıdır.
Limited Şirket Nedir?
Limited şirket, tüzel bir kişi veya birden fazla işinin ortaklığında en az 10.000 TL sermaye ile kurulabilen şirket türüdür.
- Limited şirketlerde en az 1 ve en fazla 50 kişiye kadar ortak bulundurulabilir.
- Şahıs şirketine oranla kuruluş maliyeti yüksek ancak diğer şirket türlerine oranla maliyetleri daha düşük olan bir şirket türüdür ve bu nedenle en çok tercih edilen şirket türlerinden biridir.
- Kanuni bir kısıtlama söz konusu olmaksızın her türlü ekonomik amaç ve konu için limited şirket kurulabilmektedir.
- Limited şirketlerin halka açılma hakkı yoktur.
Anonim Şirket Nedir?
Anonim şirket, bir veya birden fazla kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulması gereken ve en az 50.000 TL esas sermaye ile kurulabilen şirket türüdür.
- Anonim şirketlerde en az 1 ve en fazla 500 kişiye kadar ortak bulundurulabilir.
- Tıpkı limited şirket yapısında olduğu gibi kanuni bir kısıtlama söz konusu olmaksızın her türlü ekonomik amaç ve konu için anonim şirket kurulabilmektedir.
- Anonim şirket sabit vergi oranı avantajı sağlaması nedeniyle yüksek gelir elde edecek şirketler için en uygun şirket türüdür.
- Özellikle yatırım almayı planlayan girişimcilerin tercih ettiği şirket türü olarak da ön plana çıkmaktadır.
- Anonim şirketler, hisse senedi ve tahvil çıkarma hakkına sahiptir.
Şirket Kurma Süreçleri
Kurmak istediğiniz şirket türünü belirlerken göz önünde bulundurmanız gereken pek çok etmen söz konusudur. Şirket kurma maliyeti ise en önemli nokta olarak ön plana çıkmaktadır. Şirket kurma maliyetini kuracağınız işin yer aldığı sektörün yapısı, ticari faaliyetlerin ölçeği, vergi oranları, şirketin ortak alabilme durumu, yatırım alabilme durumu ve çıkış planları gibi konular belirlemektedir.
Şirket Kuruluş Maliyetleri
Şahsi Mükellefiyet Maliyeti
Şahsi mükellefiyette hiçbir maliyet söz konusu değildir. Kazanç elde ettiğiniz miktar üzerinden Gelir Vergisi ödemek dışında bir maliyet çıkarılmaz.
Limited Şirket Kuruluş Maliyeti
Limited şirket kuruluşunda şirket sermayesi minimum 10.000 TL olarak belirlenmiştir. Limited şirket kuruluşunu sizin adınıza bir mali müşavir gerçekleştirmelidir. Limited şirket kuruluşunda maliyet kalemleri:
- Mali müşavir hizmeti ve mali müşavir vekaleti,
- İmza sirküleri,
- Kuruluş vekaleti,
- Müdür için imza beyannamesi,
- Nüfus cüzdanı örneği,
- Ana sözleşme onayı,
- Ticaret defter onayı,
- Kira bedeli,
- Kira sözleşmesi için damga vergisi,
- Ticaret Odası sicil kaydı ve faaliyet belgesi,
- Şirket kaşesi,
- Fatura ve irsaliye basımı.
Tüm bu işlemler için şirket kuruluş maliyeti en az 5.000-15.000 TL arasını bulmaktadır.
Anonim Şirket Kuruluş Maliyeti
Anonim şirket kuruluşunda ise şirket esas sermayesi 50.000 TL olarak belirlenmiştir. Anonim şirket kuruluşunda maliyet kalemleri:
- Mali müşavir hizmeti ve mali müşavir vekaleti,
- İmza sirküleri,
- Kuruluş vekaleti,
- Müdür için imza beyannamesi,
- Nüfus cüzdanı örneği,
- Ana sözleşme onayı,
- Ticaret defter onayı,
- Kira bedeli,
- Kira sözleşmesi için damga vergisi,
- Ticaret Odası sicil kaydı ve faaliyet belgesi,
- Şirket kaşesi,
- Fatura ve irsaliye basımı.
Tüm bu işlemler için şirket kuruluş maliyeti en az 5.000-25.000 TL arasını bulmaktadır.
Vergi Oranları
Vergi oranları açısından en az vergisel yükümlülüklere sahip olan yöntem şahsi mükellefiyettir. Ancak limited ve anonim şirket türlerinde de vergi oranları bakımından çeşitli avantajlar ve dezavantajlar söz konusudur.
Şahsi Mükellefiyette Gelir Vergisi Oranları
Şahsi mükellefiyette Gelir Vergisi oranı %15’ten başlayıp kazanç tutarınıza göre %40’lara kadar çıkmaktadır. Bu açıdan eğer şahsi mükellefiyette geliriniz yüksek ise bu sizin için avantaj değil; dezavantaj yaratacaktır.
2021 GELİR VERGİSİ TUTARLARI
| GELİR TUTARI | VERGİ ORANI |
| 24.000 TL’ye kadar | %15 |
| 53.000 TL’nin 24.000 TL’si için 3.600 TL, fazlası | %20 |
| 130.000 TL’nin 53.000 TL’si için 9.400 TL, fazlası | %27 |
| 650.000 TL’nin 130.000 TL’si için 30.190 TL, fazlası | %35 |
| 650.000 TL’den fazlasının 650.000 TL’si için | %40 |
| 212.190 TL, fazlası %40 |
- Eğer genç girişimci statüsündeyseniz yani 18-29 yaş aralığındaysanız 3 yıl boyunca 75.000 TL’ye kadar gelir vergisi muafiyeti kazanabilirsiniz.
- Genç girişimcilere ayrıca 1 yıl boyunca Bağ-Kur prim desteği de sağlanan avantajlar arasında yer almaktadır.
- Anonim veya limited şirket kurmak isteyen genç girişimciler bu desteklerden yararlanamamaktadır.
Limited ve Anonim Şirket İçin Vergi Oranları
- Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi, Stopaj Vergisi, Geçici Vergi ve belediye vergilerini ödemekle yükümlüsünüz.
- Vergi yükümlülükleri açısından limited ve anonim şirketler daha fazla vergi ödüyor gibi bir anlayış yaygın olsa da Kurumlar Vergisi oranı limited ve anonim şirketler için sabitken şahsi mükellefiyet için bu durum gelir oranına göre artış göstermektedir.
- Limited ve anonim şirketler söz konusu yıl için belirlenmiş (örneğin; 2021 yılı için Kurumlar Vergisi oranı %25 olarak belirlenmiştir) Kurumlar Vergisi oranına tabiyken; şahsi mükellefiyette vergi oranları %40’a kadar çıkabilmektedir.
Tasfiye Süreçleri
Şahsi Mükellefiyette Kapanma Süreci
Şahsi mükellefiyette kapanma süreci oldukça kolaydır. Vergi Dairesine vereceğiniz bir dilekçe ile şahsi mükellefiyet yükümlülüklerinden kurtulabilirsiniz.
Limited Şirket ve Anonim Şirkette Tasfiye Süreci
Limited şirket ve anonim şirket tasfiyelerinde ise çeşitli prosedürler söz konusu olduğu için şirketin kapatılma süreci en az 6 ayı bulabilmektedir. Limited ve anonim şirketler ancak ortaklar kurulu kararı ile kapatılabilir.
Daha fazla bilgi almak için Şirket Kuruluş Danışmanlığı hizmet sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.