Diğer Faaliyetlere Uygulanacak İndirimli Kurumlar Vergisinde, Geçici 8’inci Madde Kapsamında Olan ve Olmayan Yatırıma Katkı Tutarlarının İhracat/İmalat İndirimi ile Birlikte Kullanılması

Mükelleflerin yatırımlarına fiilen başladıkları tarihten itibaren, hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben;

a) Toplam yatırıma katkı tutarının Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen oranını geçmemek ve

b) Gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak

üzere, yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulamaları mümkündür.

Yukarıda yer verilen iki kısıttan ilkinin tespitinde uygulanacak oran, 2012/3305 sayılı Karar’ın 15/5’inci maddesinde %80 olarak belirlenmiştir. Yani mükellefler toplam yatırıma katkı tutarlarını tespit edecek ve bunun %80’ine kadarlık kısmını -fiilen yapılan yatırım harcaması tutarı da baz alınarak- kullanabileceklerdir.

Diğer taraftan, 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın (Karar) geçici 8’inci maddesine göre teşvik belgeli bir yatırımın imalat sanayiine yönelik olması durumunda (US-97 Kodu:15-37) 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında yapılan yatırım harcamaları için,

1- Yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilecektir.

2- Gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarına ilişkin indirimli kurumlar vergisi yüzde yüz oranında uygulanacaktır (Dolayısıyla bu kısma ait yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar kurumlar vergisi oranı yüzde sıfır olacaktır).

3- Yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerden elde ettiği kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulanırken yapılan harcama tutarına tekabül eden yatırıma katkı tutarının yüzde yüzü dikkate alınacaktır.

Dolayısıyla anılan tarihler arasında yapılan ve yapılmayan yatırım harcamaları için indirimli kurumlar vergisi ayrı ayrı uygulanacak, vergi indirimi oranı ve yatırıma katkı tutarının kullanılacak kısmı değişkenlik gösterecektir.

Örnek: 2’nci bölgede yer alan Kayseri/Hacılar OSB’de sandalye imalatı yapan bir firma 8.026.674,00-TL’lik yatırım teşvik belgesi kapsamında 2022 yılında 1.888.907,40-TL’lik yatırım harcaması yapmıştır. 2023 yılının sonunda ise yapılan harama tutarı toplam 6.475.000,00-TL’ye ulaşmıştır. 2022 yılında kazanç yetersizliğinden dolayı indirimli vergi uygulanmamıştır (YKO:%25, VİO:%60).

Burada harcamanın bir kısmı 2022 yılında yapıldığı için yatırıma katkı tutarına 15 puan ilave edilecek, bu şekilde hesaplanan YKT’ye %100 vergi indirimi uygulanacak ve bu YKT’nin %80’i değil tamamı kullanılabilecektir (%100).

Toplam yatırım tutarının kalanı ise yukarıda belirtilen sınırlara tabidir.

Buna göre kullanılabilecek YKT’lerin dağılımı aşağıdaki gibi olur:

*2022 harcaması için %100, 2023 harcaması için %80

** 2022 yılında kullanım olmamıştır.

Görüldüğü üzere, 2022 yılında yapılan harcama için yatırıma katkı oranı daha yüksektir. Bu şekilde bulunan yatırıma katkı oranının tamamı kullanılabilir. Yani  %80’lik kısıta tabi değildir.   

Ancak bu yılda yapılmamış kısım için bahse konu sınırlar uygulanır.

Ayrıca 2022’de yapılan harcama için hesaplanan YKT’nin kullanımında %100 vergi indirimi oranı uygulanır. Yani bu YKT kullanılırken matraha %0 vergi oranı uygulanır. Bu sebeple yatırıma katkı tutarlarının kullanımında 2022 yılının sağladığı YKT’nin öncelikle kullanılması mükellefler açısından daha avantajlıdır.

YKT kullanılırken 32/A’ya göre indirimli kurumlar vergisi oranı tespit edilmeden önce imalat ve ihracat kazançlarına uygulanacak vergi oranı da tespit edilmelidir. Bu oran tespit edildikten sonra 32/A’ya geçilebilir.

Yatırıma katkı tutarının kullanılacak olduğu matrahlar belirlenirken mükellefin toplam kazancının içindeki imalat, ihracat ve harici kazançların oranına göre yatırıma katkı tutarının parçalanması gerekir. %20, %24 ve %25’lik oranlara vergi indirimi uygulandıktan sonra ortaya çıkacak indirimli kurumlar vergisi oranları farklıdır. Dolayısıyla yatırıma katkı tutarına ulaşılmasını sağlayacak matrahlar da bu oranlara göre belirlenmelidir. Bu belirleme yapıldıktan sonra her bir yatırıma katkı tutarı için indirimli kurumlar vergisi uygulanacak matrahlar bulunur. Ardından %20, %24 ve %25’lik oranlarda vergilendirilecek matrahlar da tespit edilebilir.

Mükellefin imalat, ihracat ve diğer kazançlarına ilişkin kazanç durumu aşağıda yer almaktadır:

Buna göre ilk olarak 2022 harcamasına ilişkin 755.562,96-TL’lik YKT’nin kullanılmasına ilişkin hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır:

(A) sütununda yer alan YKT’ler kazancın toplam içindeki ağırlığına göre dağıtılmıştır. Bu dağıtımın doğru yapılması kullanılacak YKT tutarından ziyade kalan matrahın belirlenmesi için önemlidir.

Görüldüğü üzere 755.562,96-TL’lik YKT 3.190.154,72-TL’lik matrah ile kullanılmış ve geriye 5.809.845,28-TL’lik matrah kalmıştır. Bu matraha da aynı usulle yatırım döneminde kullanılabilecek YKT’nin kalanı uygulanabilecektir.

YKT’nin kalanı da ilk tabloda yer alan 1.227.553,32-TL’dir. Bu kısım kullanılırken geçici 8’nci maddedeki şartların olmadığı ve %60 vergi indirimi uygulanacağı unutulamamalıdır.

*Önceki tablonun kalan matrah sütunundan alınmıştır.

Bu şartlarda, yatırım döneminde yararlanılabilecek toplam YKT olan 1.983.116,28 -TL’nin ilk olarak 755.562,96-TL’si ikinci olarak da 830.662,22-TL’si kullanılmış ve geriye 396.891,10-TL’lik YKT kalmış olacaktır. Kalan kısım da gelecek dönemde kazanç bulunması halinde kullanılabilecektir.

Saygılarımızla,

BİLGENER