Yurt Dışında Yerleşik Vatandaşların Mevduat ve Katılım Sistemi (YUVAM) Hesapları Hakkında
Özet: Yurt dışında yerleşik vatandaşlar ile yurt dışında yerleşik vatandaşların sermayedar olduğu, yasal yerleşim yeri yurt dışında olan ve nitelikleri Merkez Bankasınca tespit edilen şirketlerin yurt dışı bankalarından Türkiye’deki bankalara transfer ettikleri döviz tutarları karşılığında bu bankalarda açtıracakları döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk Lirasına çevrilerek YUVAM hesaplarına dönüştürülmesine ilişkin usul ve esaslar 01/02/2022 tarih ve 31737 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2022/7 sayılı Merkez Bankası Tebliği ile belirlenmiştir. Konuya ilişkin Uygulama Talimatı da TCMB’nin internet sitesinde yayınlanmıştır.
Yuvam Hesabına Geçişte Genel Hükümler
Yuvam hesabına geçenlerin; Yuvam hesabı vadeleri ve ilave getiri oranları Merkez Bankası tarafından belirlenecektir. Yuvam hesabı, 3 ay, 6 ay, 9 ay, 12 ay ve 24 ay vadeli olarak açılabilir. 24 ay vadeli açılan hesaplar faiz kar payı ödemeli olarak açılabilir. İlave getiriler Türk Lirası olarak hesaplanacak ve Türk Lirası olarak ödenecektir. Merkez Bankası oranları aşağıdaki gibi olup belirtilen oranlar yıllık getiri oranlarını göstermektedir.
- 3 Ay Vadeli: %0
- 6 Ay Vadeli: %1
- 12 Ay Vadeli: %1,50
- 24 Ay Vadeli: %2
Yuvam Hesabı Açılması
Yuvam hesabı açtırabileceklerin, döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilerek YUVAM hesabı açılır.
Bankalarda Merkez Bankası adına ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsiden yabancı para birimi hesapları açılır. Bankaların taleplere ilişkin satın almış olduğu dövizler 17:00’ ye kadar Merkez Bankasına bildirilir ve hesaplara aktarılır. Saat 17.00’den sonraya kalan işlemler bir sonraki iş günü gerçekleştirilir. Merkez Bankası, bankanın YUVAM hesabına uygulayacağı azami faiz oranını belirlemeye yetkilidir.
Vade Sonu İşlemleri
Vade sonunda Yuvam Hesabı sahibine anapara ve faiz, Katılma hesabı sahibine ise vade sonundaki katılma hesabı bakiyesi banka tarafından ödenecektir. Vade sonu kuru olarak Merkez Bankasınca belirlenecek usul ve esaslara göre beyan edilen döviz alış kuru baz alınacaktır.
Merkez Bankası tarafından belirlenen vade sonu kurunun dönüşüm kurundan düşük olması halinde hesap sahibinde anapara ve faiz ödenecektir.
Merkez Bankası tarafından belirlenen vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması durumunda, faiz tutarının kur farkından büyük olması durumunda hesap sahibine anapara ve faiz ödenir. Katılım hesabı sahibine ise katılım hesabı bakiyesi ödenir.
Anapara ve Faiz toplamının, anapara ve Merkez Bankası tarafından belirlenen tutarın altında kalması durumunda aradaki fark hesap sahibine banka tarafından ödenir. Merkez Bankası tarafından da bankaya ödenir.
Faiz tutarının kur farkından küçük olması durumunda, hesap sahibine kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz veya kar payı düşülerek hesaplanan tutar ile Merkez Bankasınca sağlanacak ilave getiri tutarı Merkez Bankası tarafından hesap sahibine ödenir. Katılım hesabında sağlanacak getirinin Merkez Bankasının katılım bankaları ile yapmış olduğu açık piyasa işlemleri kapsamında 1 hafta vadeli geri satım ile alım işlemlerinden ortaya çıkan maliyetten düşük olması halinde aradaki farkı katılım bankaları karşılayabilir karşılanmayan kısım için Merkez Bankası tarafından ödeme yapılmaz.
Hesaplardan vadeden önce yapılan çekimlerde ise Merkez Bankası tarafından ilave getiri tutarı ödenmez.
İstisnalar
16.10.2006 tarihli ve 2006 / 11188 sayılı Bankalar Kurulu Kararında yer alan; ‘’Mevduata faiz dışında, katılma hesaplarına ise kâr payı dışında menfaat temin edilemez.’’ hükmü ve
Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesaplar Kar ve Zarara Katılma Oranları Hakkında yayınlanan tebliğ de belirtilen ‘’Bankalarca, mevduata uygulanacak sabit veya değişken faiz oranları serbestçe belirlenir.’’ ve ‘’Türk lirası olarak açılacak mevduat hesapları için dövize veya kıymetli madenlere endeksli faiz oranı belirlenemez.’’ hükümleri bu tebliğ kapsamında açılacak Türk Lirasımevduat ve katılma hesaplarına uygulanamaz.
İlgili Tebliğ’e buradan ulaşabilirsiniz.
İlgili uygulama talimatına da buradan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
BİLGENER